Powrót

Przygotowana likwidacja

Jak ogłosić upadłość? Czy przedsiębiorca zagrożony niewypłacalnością musi obawiać się postępowania upadłościowego oraz że straci kontrolę nad swoim przedsiębiorstwem? Czy składając wniosek o ogłoszenie upadłości można mieć wpływ na to kto będzie nabywcą przedsiębiorstwa? Czy mamy wpływ za jaką wartość zostanie sprzedane przedsiębiorstwo w postępowaniu upadłościowym?

Odpowiedzi na powyższe pytania w pre-pack – Przygotowana likwidacja.

Instytucja przygotowanej likwidacji (pre-pack) funkcjonuje w polskim systemie prawa upadłościowego od 1.1.2016 r. Instytucja upadłości likwidacyjnej pre-pack wywodzi się z systemu prawa anglosaskiego, gdzie jest bardzo popularnym sposobem upadłości likwidacyjnej wykorzystywanym w praktyce związanej z niewypłacalnością i nabywaniem przedsiębiorstw w kryzysie. W Wielkiej Brytanii upadłości typu pre-pack stanowią 25 % wszystkich upadłości likwidacyjnych. Należy więc uznać, że ten sposób przeprowadzania upadłości, w najbliższym czasie spotka się również w Polsce z dużą popularnością, taką jak w Wielkiej Brytanii, szczególnie, że zastosowanie przepisów o przygotowanej likwidacji możemy stosować także w stosunku do konsumentów.

Przygotowana likwidacja polega na sprzedaży przedsiębiorstwa upadłego na początkowym etapie postępowania. Oparta jest na postanowieniu sądu zatwierdzającym warunki sprzedaży, zaproponowaną przez wnioskodawcę cenę oraz osobę nabywcy. Sprzedaży może podlegać całe przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, lub składnik majątkowy stanowiący znaczną część przedsiębiorstwa.

Celem postępowania likwidacyjnego pre-pack jest szybsze i pełniejsze zaspokojenie wierzycieli oraz znaczne skrócenie czasu trwania postępowania upadłościowego. Typ likwidacji pre-pack skierowany jest do przedsiębiorców działających na podstawie zaufania rynku i klientów, dla których przerwa w działaniu – potrzebna na rozpoznanie klasycznego wniosku o upadłość, a następnie przeprowadzenie klasycznego postępowania upadłościowego, w wyniku którego objęcie przedsiębiorstwa przez syndyka, wycenę, przetarg i objęcie przez nabywcę – jest zbyt długa, aby mogły ją przetrwać, zachowując swoją wartość rynkową.

Modelowo przygotowana likwidacja polega na tym, że przedsiębiorca zagrożony niewypłacalnością, prowadzi nadal swoją działalność w sposób unikający publicznego informowania o swoich kłopotach dotyczących wypłacalności, poszukuje nabywcy na swoje przedsiębiorstwo (należy zwrócić uwagę, że do złożenia wniosku w tej sytuacji uprawniony jest również wierzyciel). Z nabywcą ustala warunki transakcji sprzedaży, a następnie składa do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości wraz z wnioskiem o zatwierdzenie warunków sprzedaży oraz opinią biegłego rzeczoznawcy o wartości sprzedawanego majątku. W tej sytuacji wydanie przedsiębiorstwa nabywcy następuje z dniem ogłoszenia upadłości, po uiszczeniu przez nabywcę wpłaty pełnej ceny na rachunek depozytowy sądu.

Przygotowana likwidacja może spełniać podobne funkcje jak postępowanie restrukturyzacyjne, albowiem daje ona szansę na uratowanie przedsiębiorstwa przez nieprzerwane kontynuowanie prowadzenia działalności przez nabywcę przedsiębiorstwa. Sprzedaż taka stanowi odpowiednik dla nabycia przedsiębiorstwa w trybie art. 551 KC, w sytuacji niewypłacalności przedsiębiorcy.

Sprzedaż w ramach przygotowanej likwidacji wywołuje wszystkie skutki sprzedaży przedsiębiorstwa w postępowaniu upadłościowym, a mianowicie:

1. Sprzedaż dokonana w postępowaniu upadłościowym ma skutki sprzedaży egzekucyjnej.
2. Nabywca składników masy upadłości nie odpowiada za zobowiązania podatkowe upadłego, także powstałe po ogłoszeniu upadłości.
3. W razie zbycia przedsiębiorstwa, w którego skład wchodzą przedmioty obciążone ograniczonymi prawami rzeczowymi, wartość składników mienia obciążonych tymi prawami podlega ujawnieniu w umowie sprzedaży, a uzyskana cena podlega podziałowi.
4. Na nabywcę przedsiębiorstwa upadłego przechodzą wszelkie koncesje, zezwolenia, licencje i ulgi, które zostały udzielone upadłemu, chyba że odrębne ustawy stanowią inaczej.

Tak, jak wcześniej wspomniano wniosek powinien zawierać warunki sprzedaży przez wskazanie co najmniej ceny oraz nabywcy. Wniosek może zostać złożony w ramach postępowania upadłościowego, jak również w ramach uproszczonego wniosku o ogłoszenie upadłości. Do wniosku należy dołączyć opis i oszacowanie składnika objętego wnioskiem sporządzone przez osobę wpisaną na listę biegłych sądowych. W celu umożliwienia sądowi dokonania analizy, czy proponowana przez wnioskodawcę cena jest wyższa niż kwota możliwa do uzyskania w postępowaniu upadłościowym oraz czy uwzględnienie wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży jest uzasadnione przede wszystkim względami ekonomicznymi, ale także społecznymi. Sąd ustanawia tymczasowego nadzorcę sądowego albo zarządcę przymusowego. Tymczasowy nadzorca sądowy albo zarządca przymusowy składa, w wyznaczonym terminie, sprawozdanie obejmujące informacje o stanie finansowym dłużnika, rodzaju i wartości jego majątku, przewidywanych kosztach postępowania upadłościowego oraz innych zobowiązaniach masy upadłości, które należałoby uwzględnić przy likwidacji na zasadach ogólnych. Uwzględnienie wniosku przez Sąd następuje po uznaniu, że sprzedaż przedsiębiorstwa w przygotowanej sprzedaży doprowadzi do zaspokojenia wierzycieli w większym stopniu niż wskutek likwidacji składników majątku na zasadach ogólnych w toku postępowania upadłościowego.

Po uwzględnieniu przez sąd wniosku o zatwierdzenie warunków sprzedaży, syndyk zawiera umowę sprzedaży na warunkach określonych w postanowieniu sądu o zatwierdzeniu warunków sprzedaży, nie później niż w terminie 30 dni od dnia stwierdzenia prawomocności tego postanowienia, chyba że zaakceptowane przez sąd warunki umowy przewidywały inny termin. Jeżeli proponowana cena została przed ogłoszeniem upadłości w całości wpłacona na rachunek depozytowy sądu, wydanie przedsiębiorstwa nabywcy następuje niezwłocznie po wydaniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości. Powyższe działania mają na celu zapewnienie nieprzerwanej ciągłości działalności przedsiębiorstwa, a co z tym się wiąże uchronienie przedsiębiorstwa od utarty wartości wywołanej zaprzestaniem działalności, co może mieć zasadnicze znaczenie zarówno dla nabywcy, jak i dla pracowników lub kontrahentów przedsiębiorcy.